1Ç 2024 Türkiye Gayrimenkul Pazarı Verileri
1Ç 2024 Türkiye Gayrimenkul Pazarı Verileri araştırma raporumuz yayınlandı!
Raporumuzda gayrimenkul yatırım pazarı ile birlikte perakende, ofis, lojistik, otel ve konut sektörleri ile ilgili veriler ve değerlendirmelerimizi ile almaktadır. Sektörler özelinde öne çıkan başlıklar aşağıdaki gibidir:
Türkiye’nin orta vadeli gelecek projeksiyonlarında iyileşme bekleniyor.
Türkiye’ye toplam doğrudan yabancı yatırım girişi 2024 yılının ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre %43,4 düşüş ile 1,48 milyar USD seviyesinde gerçekleşmiştir. Ticari gayrimenkullerde birincil getiri onları alışveriş merkezlerinde %8,00, ana cadde mağazalarında %6,50, ofislerde %7,50 ve lojistik depolarda %8,50 olarak kaydedilmiştir.
1Ç 2024’te alışveriş merkezi performansları enflasyondan arındırılmış cirolarda yıllık %19 büyüme ile pozitif seyrini sürdürdü.
1Ç 2024’te yaklaşık toplam 60 bin m2 kiralanabilir alana sahip iki alışveriş merkezi projesi açılarak perakende pazarına giriş yaparken, Türkiye’deki toplam arz 456 alışveriş merkezinde 14,2 milyon m² seviyesine yükselmiştir. En iyi ciro artışı gösteren perakende kategorileri; elektronik ve beyaz eşya, kadın erkek giyim, aktif giyim, kozmetik ve yeme-içme olarak ön plana çıkmıştır.
İstanbul Merkezi İş Alanı’nda A Sınıfı ofis boşluk oranı %5,9 olarak kaydedildi.
İstanbul A sınıfı mevcut ofis arzı 6,6 milyon m² kaydedilirken, inşaat halinde 788 bin m² kiralanabilir ofis alanı bulunmaktadır. Birincil ofis kiraları TL bazında geçtiğimiz yıla göre %133 artış ile 1.400 TL/m2 seviyesine yükselmiştir. Yılın ilk çeyreğinde Ataşehir ve Kozyatağı’nda yer alan A-Sınıfı ofisler tam doluluk seviyesine ulaşırken, MİA’da gerçekleşen işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine göre %73 oranında artış göstermiştir.
Yılın ilk çeyreğinde birincil lojistik pazarlarında herhangi bir kiralama işlemi kaydedilmezken, kiralama işlem hacminin devam eden müzakerelerin sonuçlanması ile 2Ç 2024’te artış göstermesini bekliyoruz.
İstanbul ve Kocaeli alt pazarlarını kapsayan Marmara bölgesindeki toplam lojistik depo arzı 1Ç 2024 itibarıyla 11,1 milyon m2 olarak kaydedilirken, birincil kiralar TL bazında geçtiğimiz yıla göre %83,3 artış ile 275 TL/m2 seviyesine yükselmiştir.
2024 yılının ilk çeyreğinde kişi başı ortalama harcama yıllık bazda %4,3 düşüş ile yumuşamaya başladı.
2024 yılının ilk çeyreğinde Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %16,7 ve 2019 yılının aynı dönemine göre %32,2 artış ile 9,1 milyon seviyesinde kaydedilmiştir. Aynı dönemde turizm gelirleri yıllık %5,4 artış ile 8,8 milyar USD seviyesine ulaşırken, kişi başı ortalama harcama yıllık %4,3 düşüşle 975 USD seviyesine geriledi.
Konut inşaat faaliyetleri ivmelenirken, ipotekli satışlar yüksek faiz oranlarının etkisiyle düşüş göstermeye devam ediyor.
Türkiye’de yapı ruhsatı alan toplam konut sayısı Ocak- Mart 2024 döneminde %35,5 artış gösterirken, yapı kullanma izin belgesi alan konut sayısı %38,5 oranında artış göstermiştir. Aynı dönemde, toplam konut satış sayısı geçen yılın aynı dönemine göre sabit bir seyir izlerken, ipotekli konut satış sayısı yüksek faizler nedeniyle %53 düşüş göstermiştir.
Raporumuz Gayrimenkul Yatırım pazarı ile birlikte perakende, ofis, lojistik, otel ve konut sektörleri ile ilgili veriler ve değerlendirmelerimizi ile almaktadır. Sektörler özelinde öne çıkan başlıklar aşağıdaki gibidir:
Yüksek finansman maliyetleri yatırım pazarında önemli bir zorluk olmaya devam ederken, değerlemelerde risk hesaplamaları yükselen oranlar ekseninde inceleniyor.
Türkiye’ye toplam doğrudan yabancı yatırım girişi 2023 yılının ilk üç çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre %34,7 düşüş ile 6,62 milyar USD seviyesinde gerçekleşmiştir. Ticari gayrimenkullerde birincil getiri onları alışveriş merkezlerinde %8,25, ana cadde mağazalarında %7, ofislerde %8 ve lojistik depolarda %8,50 ile bir önceki çeyreğe göre sabit kalmıştır.
Perakende satışlarda yumuşama sinyalleri gözlenirken, alışveriş merkezlerinde performans cirolarda kaydedilen %26 reel büyüme ile pozitif seyrini sürdürdü.
3Ç 2023’te Konya’da yer alan Enntepe Alışveriş Merkezi açılarak perakende pazarına giriş yaparken, Türkiye’deki toplam arz 453 alışveriş merkezinde 14,1 milyon m² seviyesine yükselmiştir. En iyi ciro artışı gösteren perakende kategorileri; elektronik ve teknoloji, yapı market, kozmetik, kadın ve erkek giyim ve aktif giyim olarak ön plana çıkmıştır.
İstanbul Merkezi İş Alanı’nda A Sınıfı ofis boşluk oranı %10 seviyesinin altına gerileyerek %8,8 olarak kaydedildi.
İstanbul A sınıfı mevcut ofis arzı 6,6 milyon m² kaydedilirken, inşaat halinde 788 bin m² kiralanabilir ofis alanı bulunmaktadır. Birincil ofis kiraları TL bazında geçtiğimiz yıla göre %150 artış ile 1.000 TL/ m2 seviyesine yükselmiştir. Ataşehir ve Kozyatağı’nda yer alan A-Sınıfı ofislerin çoğunluğu tam doluluk seviyesine ulaşırken, bölgedeki boşluk oranı 3Ç 2023’te %3 seviyesine gerilemiştir.
Lojistik pazarında, inşaat halindeki yüksek kaliteli depolar, inşaat tamamlanmadan önce neredeyse tamamen kiralanarak pazara giriş yapıyor.
2023 yılının ilk üç çeyreğinde lojistik depo kiralama işlem hacmi üç kattan fazla artış göstererek 135 bin m2 seviyesinde kaydedilmiştir. İstanbul ve Kocaeli alt pazarlarını kapsayan Marmara bölgesindeki toplam lojistik depo arzı 3Ç 2023 itibarıyla 11,1 milyon m2 olarak kaydedilirken, birincil kiralar TL bazında geçtiğimiz yıla göre %140 artış ile 240 TL/m2 seviyesine yükselmiştir.
Otel doluluk oranlarındaki düşüş eğilimi, son yıllarda önemli artış kaydedilen ortalama oda fiyatlarının yeniden gözden geçirilmesine neden olabilir.
2022 yılının ilk üç çeyreğinde Türkiye genelinde %67 olan otel doluluk oranları, 2023 yılının aynı döneminde %59’a gerilemiştir. Oda başına gelirler pandemi öncesine göre %49 artış ile 80,1 EUR seviyesine yükselmiştir. Türkiye’ye en çok ziyaretçi gönderen ülkelerde Rusya %13 oranla ilk sıraya yerleşirken, Almanya %12, İngiltere %8 ile sırayı takip etmiştir.
Konut inşaat faaliyetleri ivmelenirken, ipotekli satışlar yüksek faiz oranlarının etkisiyle düşüş göstermeye devam ediyor.
Türkiye’de yapı ruhsatı alan toplam konut sayısı Ocak- Eylül 2023 döneminde %24 artış gösterirken, yapı kullanma izin belgesi alan konut sayısı %21 düşüş göstermiştir. İnşaat maliyetleri depremden etkilenen alanlardaki yeniden yapılaşma ile talepteki ani artış etkisinde yükselişe geçmiştir. Aynı dönemde, toplam konut satış sayısı %15 düşerken, ipotekli konut satış sayısı %30 düşüş göstermiştir.