2023 Yıl Sonu Türkiye Gayrimenkul Pazarı Görünümü
2023 Yıl Sonu Türkiye Gayrimenkul Pazarı Görünümü araştırma raporumuz yayınlandı.
Araştırma raporumuz da gayrimenkul yatırım pazarı ile birlikte perakende, ofis, lojistik, otel ve konut sektörleri ile ilgili veriler, değerlendirmelerimiz ve gelecek tahminlerimiz yer almaktadır. Ek olarak 2023 Yıl Sonu raporumuz İstanbul Finans Merkezi projesine ilişkin özel bir bölüm içermektedir. Sektörler özelinde öne çıkan başlıklar aşağıdaki gibidir:
2023 yılında Türkiye gayrimenkul yatırım pazarında gerçekleşen işlemler hemen hemen birçok varlık türünde yıl boyunca kademeli olarak düşüş gösterdi.
Türkiye’ye doğrudan yabancı yatırım girişi (DYY), 2023 yılında bir önceki yıla kıyasla %22,1 oranında düşüş göstererek toplam 10,6 milyar USD seviyesinde kaydedilmiştir.
Gayrimenkul yatırım pazarındaki düzeltme hareketinde, yüksek fiyatlamalar etkili olurken, seçimler sonrası artan faiz oranları ve enflasyonist ortam kaynaklı baskılar 2023 yılında toplam işlem hacminin geçen yıla kıyasla %36 oranında düşmesine neden olmuştur.
Perakende pazarında iyileşme dönemi 2023 yılında daha belirgin hale gelirken, önümüzdeki dönemde yatırımcıların gelirlerdeki artışın sürdürülebilirliğine ve yatırımların geri dönüşüne odaklanması beklenmektedir.
Türkiye’deki mevcut alışveriş merkezi arzı 2023 yıl sonu itibarıyla 453 alışveriş merkezinde 14,1 milyon m2 seviyesine ulaşmıştır. 197.000 m2 kiralanabilir alana sahip toplam altı alışveriş merkezi açılarak perakende pazarına giriş yapmıştır.
Alışveriş merkezi performanslarında, cirolarda süregelen büyümenin yanı sıra, ziyaretçi sayılarındaki iyileşme ivmesini arttırmıştır. En iyi ciro artışı gösteren perakende kategorileri; elektronik ve teknoloji, yapı market, spor salonu, kozmetik, kadın ve erkek giyim, sinema ve iç giyim olarak ön plana çıkmıştır.
Boşluk oranlarında süregelen düşüş eğilimi nedeniyle, önümüzdeki dönemlerde kullanıcılar yüksek rekabet ile karşılaşabilir.
İstanbul A sınıfı mevcut ofis arzı 6,6 milyon m² kaydedilirken, inşaat halinde 788 bin m² kiralanabilir ofis alanı bulunmaktadır. Birincil ofis kiraları TL bazında geçtiğimiz yıla göre %118,2 artış ile 1.200 TL/ m² seviyesine yükselmiştir. Nitelikli ofis alanlarına olan güçlü talep nedeniyle boşluk oranları düşüş eğilimini sürdürürken, iyi performans gösteren bazı ofis binaları tam doluluğa ulaşmıştır.
Pazarda arz yönlü baskılar devam ederken, yeni depo projeleri sınırlı olsa da, kullanıcıların yeni ve büyük alanlı depo talebini karşılamaya yönelik inşa ediliyor.
İstanbul ve Kocaeli alt pazarlarındaki toplam mevcut lojistik depo arzı, 2023 yıl sonu itibarıyla %1,3’lük hafif bir artışla yaklaşık 11 milyon m² olarak kaydedilmiştir. Tamamlanan birkaç lojistik depo projesi ile birlikte toplam arz bir miktar artmış olsa da, yeni tamamlanan depoların tamamen kiralanmış olarak piyasaya girmesi nedeniyle boşluk oranı bir önceki yıla göre sabit kalmıştır.
Rekor düzeyde gerçekleşen ziyaretçi sayısı ile otel pazarında geleceğe yönelik beklentiler güçlü seyrini sürdürürken, otel işletmecileri doluluk oranlarından ödün vermeden maliyet-karlılık dengesine odaklanıyor.
2023 yılında Türkiye’yi bir önceki yıla göre %11, 2019 yılına göre %10 artışla 49,2 milyonu yabancı olmak üzere toplam 57,1 milyon kişi ziyaret etmiştir. 2023 Euromonitor İlk 100 Turizm Destinasyonu Endeksi’ne göre, dünyada en çok ziyaret edilen dört şehirden ikisi Türkiye’de bulunmaktadır.
Oda başına gelirler Antalya’da yıllık bazda %8’lik bir artışla güçlü seyretmeye devam ederken, İstanbul pazarında %8’lik bir düşüş görülmüştür.
Konut satışlarında önceki yıllarda yakalanan ivme, en yüksek düzeye ulaşan konut fiyatları ve yüksek faiz oranları nedeniyle 2023 yılında yavaşladı.
Türkiye’de yapı ruhsatı alan toplam konut sayısı 2023 yıl sonu itibarıyla 843 bin daire olurken, yapı kullanma izin belgesi alan daire sayısı 533 bin’e ulaşmıştır. 2023 yılında Türkiye’de toplam 1,2 milyon konut satılırken, bu rakam Türkiye’de yıllık bazda %17,5, İstanbul’da ise %23,3 oranında düşüş göstermiştir. Yabancılara yapılan konut satışları ise 2023 yılında geçen yıla kıyasla %48,1 oranda kayda değer bir düşüş göstererek, 35 bin adet olarak kaydedilmiştir.